Gorila bat. Zenbatzeko liburua

 

Gorila bat, bi orangutan, hiru txinpantze… eta zu.
Ospatu primate ederren mundua album bikain
honetan zenbatzen dituzun bitartean.

Batetik hamarrera zenbatuz, aurre-irakurle eta lehen irakurleentzako album hau zenbakietara eta primate animalietara hurbiltzeko oso baliabide egokia da. Anthony Browne-k zenbaki bakoitzari dagozkion beste animalia irudikatzen ditu. Marrazkiak errealistak dira eta xehetasun handiz burututa daude; nabarmentzekoak dira kolorearen erabilera eta tximinoen adierazkortasuna –adeitasuna, gozotasuna, bihurrikeria, herabetasuna…–. Haien aurpegietan, pertsonei dagozkien keinu eta jarrerak antzematen dira.

Hori  ela eta, liburuak bigarren irakurketa ere badauka: beste animalien antzera, primateek sentimenduak dituzte. Eta, eboluzioaren aldetik, gizakiengandik hurbilen dauden ahaideak izan arren, espezie batzuen biziraupena larriki mehatxatuta dago.

Egileak zuzenean konprometitzen da mezu horren zabalkundelanean: bere autoerretratuaren ondoren, mundu osoko arraza eta kulturen aniztasuna islatzen duen ‘argazki’ antropologikoa irudikatu du, edozein irakurlek bere burua identifikatu ahal izateko modukoa.

﹒﹒﹒

“Tximinoak pertsonaia gisa aukeratzetik gehien gustatzen zaidana haien unibertsaltasuna da (…) Tximinoen unibertsaltasunak ume guztiak, edozein adin, garai edo arrazatakoak direla, haiekin identifikatu ahal izatea bermatzen du.”

(Anthony Browne: “Jugar el juego de las formas”, FCE, 2011)

﹒﹒﹒

"Azpitituluak esaten duen bezala, liburu hau zenbatzen ikasteko ipuin bat da. Baina ez fidatu, liburu hau ez da horretarako bakarrik, haratago doa eta beste hainbat gauza ere erakutsiko dizkigu.

Batetik hamarrera kontatzen dugun heinean, primate desberdinak ezagutuko ditugu. Guztiak antzekoak baina denak ezberdinak, bakoitza bere ezaugarri eta berezitasunekin, baina guztiak talde berekoak, gure giza taldekoak hain zuzen ere.

Baina, gaia hau izanik ere, ilustrazioetan dago liburu honen benetako indarra. Tamaina handiko marrazki errealistek bizitza propioa daukate. Primateen ilustrazioetan gure gizaki aztarna nabaria da, gure ispilu bilakatzen dira eta beraien begietan geure burua ikusten dugu irudikatua. Nahiz eta askotan ahaztu, gu ere animaliak gara, eta hori da Brownek azpimarratu nahi duen ideia.

Egile honek askotan aukeratzen ditu primateak bere istorioak ilustratzeko. Giza jokabideak irudikatzeko ezin aproposagoak dira bere ustetan. Gizakiok galtzen ari garen ezaugarriak askoz hobeto adierazten dutela dio, naturaltasuna ez dute oraindik galdu eta.

Brownek dagoeneko mundu mailako haur literaturan merezi duen izena lortu du, eta bere lanak euskaraz irakurtzeko aukera beti da gozamenerako unea."

(HAUR ETA GAZTE LITERATURA. IRAKUR GIDA 2012, 18. orrialdea)