Gauzak horrela (ere) izan ziren

Lagun batek agiraka egin dit «ELA inoiz ez da izan EAJren sindikatua» esan nuelako orain aste batzuk Hirukan egin zidaten elkarrizketan. Esplikatu behar izan diot azaletik harago irakurri izan balu ikusiko zuela nik ez nuela zehazki hori esan; nola esango nuen, baina, elkarrizketarako aitzakia jarri duen liburuaren lehen orrian kontrakoa diodanean?: «ELA EAJren ekimenak sortu zuen (1911 urtean) eta, erakunde autonomo gisa garatu bazen ere, nabarmena zuen alderdiaren eragina, nola lekutze ideologikoan –humanismo kristauaren eremuan– hala jeltzaleen oso gertuko kokapen politikoan. Sendoak ziruditen euskarriok kolokan jarri zituen 60ko hamarraldian militante gazteen aldaketa nahiak».

Hirukan, zehatzago: «60ko hamarkadan osatu zen talde hori –1976 urtean ELAren lema hartu eta harrezkero erakundea gidatuko zuena– ez zen inoiz EAJkoa izan». Ñabardurok galdu egin ziren, nonbait, elkarrizketatik titularrerako bidean.

1977an Moncloako Itunei ezezko borobila eman zienetik –«ELA eta EAJren arteko loturan itsu-itsuan sinesten zutenen harridurarako»– makina bat bider erakutsi du ELAk alderdiekiko independentzia; hori nabarmendu nahi izan dut nire adierazpenetan, aurreko historiaz arnegatu gabe, haatik. Izan ere, organizazio bati itsatsitako klixeak arropari itsatsitako txikleen antzera kendu behar dira: hotzean, tentuz, klixea eta haren oinarrian egon daitekeen errealitatea bereiziz, tiraldi bortitzegiek – «ELA inoiz ez da izan EAJren sindikatua» titularraren tankerakoak– klixearekin batera historiaren puska bat ere erauzi bailezakete.

Argi gera bedi, beraz, esan nahi izan dena: EAJren sindikatua? Inoiz, bai; 1976tik aurrera, ez.

German Kortabarria. Hiruka 24 zkia.