Jose Maria Jimeno Jurioren Tolosa. Historia y Folklore lana argitaratu du Pamielak.
Tolosako kultur etxean aurkeztu dute, Nafarroako argitaletxea azken urteetan egiten ari den Jimeno Jurioren lan guztien behin betiko argitalpeneko 55. zenbakia. Tolosako ohitura eta tradizioak gertu-gerturik ezagutu zituen Jimeno Juriok eta horien inguruan idatzitako guztia bildu dute liburuan.
Aurkezpenean, Juan Antonio Urbeltz antropologoa, hitzaurrea idatzi duen Juantxo Agirre Mauleon, Ibai Iriarte Tolosako alkatea, Roldan Jimeno egilearen semea eta Jose Mari Gorrotxategi gozogile tolosarra izan ziren. Guztiek azpimarratu zuten Jimeno Juriok Euskal Herriko kultur ondarea ezagutu eta berreskuratzeko egin zuen lana, eta Iriartek berebiziko garrantzia eman zion, hain zuzen, honi: «Herri batek bere iragana ezagutu behar du, etorkizuna eraiki eta sortzeko».
Bide beretik, Jimeno Jurio bezalako pertsonek Tolosarentzat izan duten garrantzia ere hizpide izan zuen alkateak: «Eskertzekoa da herritarren historia herritarrekin idaztea, eta baita Tolosagatik eta Tolosari idatzitako guztia ere». Horrela, Jimeno Juriok ikertu eta berreskuratu zituen tradizio hauek belaunaldi berriei helaraztearen garrantziaz ere aritu zen: «Udaberri dantza taldeari ere eskerrak eman behar zaizkio, urtero-urtero ohitura zahar hauek belaunaldi berriei helarazi eta kalera ateratzeagatik».
Roldan Jimenok liburuaren aurrekariak eta nondik-norakoak azaldu zituen. Tolosa. Historia y Folklore lanak, horrela, Jimeno Juriok Tolosaren inguruan idatzitako ikerketak biltzen ditu; besteak beste, herriko erakundeetan, herritarretan eta herriko folklore ohituretan oinarrituriko testuak sortu zituen, eta San Joan eguneko bordon dantza ikertu zuen bereziki.
Izan ere, 1970eko hamarkadan Nafarroako historia errotik ikertzen hasi zenez geroztik, Euskal Herriko hainbat dantza ezagutu eta berreskuratzeari ekin zion ikertzaile nafarrak. «Bere helburua zen Euskal Herriko dantzak ikertzea eta berreskuratzea, nortasuna berreskuratze bidean», dio bere semeak.
Tolosako bordon dantza, aurretik ere, Juan Inazio Iztuetak, Juan Antonio Urbeltzek eta Udaberri dantza taldeak ere ikertu zuten.
Tolosako dantza taldeak dokumentazio lan handia egin zuen, besteak beste, Iruñeko elizbarrutiko artxiboan, eta Dantzariak aldizkarian argitalpen bat egin zuten. Jimeno Jurio hemendik abiatu zen, hain zuzen, Tolosa desde la bordon-dantza lana idazteko.
Urteetan zehar, lanaren eskuizkribua Udaberriko artxiboan egon ondoren, 2002an, dantza taldeko kidea zen Fernando Rojok eta Juantxo Agirre Mauleonek lan egin zuten ikerketa argitaratzeko.
Horrela beraz, Tolosa. Historia y Folklore liburuan, Tolosa desde la bordon-dantza liburuaz gain, bertako folklorearen inguruko testu eta hausnarketak irakurgai izango dira.
Itzea Urkizu. Tolosako hitza (2012-06-20)
