Joxemiel Bidadorrek idatzitako olerki guztiak biltzen dira liburuan
Atzo aurkeztu zen joan zen martxoan supituki zendutako Joxemiel Bidadorren azken liburua, Hutseaniko hazkurria, Jose Angel Irigaray Pamiela argitaletxeko editorearen eta Patxi Larrion idazlearen lagun zenaren eskutik.
Iruñeko Auzolan liburudenda eszenatoki, liburua Bidadorren alderdi berri bat ezagutzeko bide bezala definitu zuen Irigarayek, "dantza eta literatur ikerketan hain ezagun genuen idazle oparoaz haratago, poeta" azaltzen baita bertan, "bere barne munduko poz eta minei lotua, jakintsu, aske, jostari".
Bidadorrek ez zuen, gaur arte, bere poesia lanak biltzen zituen libururik kaleratu, 90eko hamarkadan Iruñeko Udalak antolatutako hainbat sari irabazi zituen arren. Hutseaniko hazkurria-rekin, Irigarayen arabera, idazleak "bere lekua" hartzen duela eta, bide batez, bere olerkiak "erreferente bezala" geratuko direla aipatu zuen aurkezpenean. Olerkigile fazeta honen harira, Larrionek erran bezala, "egia da Joxemiel hau baino gehiago bazela, baina hau ere Joxemi da".
Editorearen arabera, tradizioa ardatz edukita, Bidadorrekez ditu alde batera utzi nahi izan "ele zaharrekiko iseka eta begirada kritikoa" oraingo honetan. "Tradizioa zuen izpide" idazleak, eta horrela erakutsi zuen ikerlari eta dibulgatzaile lanetan "beste ikerlarien auspoa" izanik. Larrionen erranetan, ordea, "azkenaldian bere kezka nagusienetako bat sormena zen". Horrela, "berak kritikatzen zituenak poesian agertzen zaigu ere". Bidadorrek gauzak mitifika-tzea ez zuela maite azpimarratu zuen bere lagun izandako Larrionek, eta "herri xehearen sufrimendua" liburuan aurkitu dezakegula aipatu zuen. Bi hizlariek, Alexander Tapia-Perurena olerkigilearen eragina Hutseaniko hazkurria-n nabaria dela erraten bat egin zuten, gainera.
Editorearen ustez, poesiari dagokionez, "lan osoa da hau", lan "ukigarria eta unkigarria". Bertan, Bidadorren munduaren "ukitu berri bat" aurkitu ahal izango da. Horrela, Bidadorrek Hutseaniko hazkurria argitaratu asmoz joan den abenduan argitaletxera helarazi zituen olerkiez gain, Pamielakoentzat azpimarragarriak diren bertze bi lan ere sartu nahi izan dituzte liburuan, Andrea eta desgizonaren gauzatzea (1993) eta Garañoko gatazkaren bart bezperan egin besta isila (1995), hain zuzen ere. "Liburu honen kaleratzea betebehar bezala hartu genuen, eta zuzenketa lanak Idoia Sara bere emaztearen laguntzarekin eraman dugu aurrera".
Lanaren diseinuari dagokionez, Pamielan Bidadorren familiaren parte hartzea eduki nahi izan dute. Horrela, azaleko irudia idazlearen iloba Angel Sararen eskutik dator, barrualdeko argazkiak bere emazte Idoia Sara eta alaba Ilazki Bidadorrek egindakoak diren bitartean. Izan ere, editorearen hitzetan "maitasun osoz egindako lana" da Hutseaniko hazkurria.
Joxemiel Bidador, dantzan aditua eta dantzari izandakoa, euskal filologian lizentziatua, literatur iker-tzailea, idazlea eta irakaslea, aurtengo martxoan hil zen, Tuteran irakasle lanean zegoen bitartean jasandako garuneko infartu baten ondorioz.
Miren Mindegia - Diario de Noticias. Iruña (2010-12-22)
